Wielki słownik poprawnej polszczyzny
  • szeroka wiedza
    21.11.2014
    21.11.2014
    Szanowna Pani / Szanowny Panie,
    chciałabym zwrócić się do Pani/Pana z następującym pytaniem: czy błędem jest użycie wyrażenia szeroka wiedza zamiast szeroki zakres wiedzy?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Karolina
  • sześć pytań o zdrobnienia
    1.12.2008
    1.12.2008
    Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnikjamniczek i jamniś, od poradniaporadeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
    Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
    Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
    Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
    Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”?
  • szukać i dostarczać
    10.06.2005
    10.06.2005
    Witam,
    interesują mnie czasowniki odszukać, odszukiwać – jakim rządzą przypadkiem? Czy prawidłowe jest zdanie: „W ten sposób najłatwiej odszukać nowe, kolejne gatunki zwierząt”, czy „… nowych kolejnych gatunków”? A jakim przypadkiem rządzi czasownik dostarczać? Dostarczać wszelkich informacji czy wszelkie informacje?
    Dziękuję.
  • Tony
    14.10.2015
    14.10.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałabym dowiedzieć się, jaka jest zasada odmiany imienia Tony? Czy w ogóle dopuszczalne jest nieodmienianie imienia Tony – np. czy można napisać Szkoła im. Tony Halika?
    Pozdrawiam
    Ewa Zadrożna
  • uniWERsytet
    21.01.2015
    21.01.2015
    Szanowni Państwo,
    na którą sylabę akcentuje się słowo uniwersytet? W źródłach, do których mam dostęp, znalazłem informację, że na trzecią od końca. To ze względu na jego obcość? Do tej pory wydawało mi się, że taka sytuacja dotyczy raczej rzeczowników na -ika, -yka, ale rozumiem, że ta grupa jest znacznie liczniejsza.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Uważność
    14.10.2019
    14.10.2019
    Szanowni Państwo,
    nurtuje mnie stosunkowo młode słowo uważność, a w zasadzie jego nieobecność w słowniku lub choćby w Korpusie z przykładami z mowy i pisma. Wyrażenia typu trening uważności, uważnośćtu i teraz, jak i sama uważność są stosowane bardzo często w dziedzinie psychologii i coachingu.
    1. Czy można je traktować jako poprawne i posługiwać się nimi, zważywszy na uzus?
    3. Czy sądzą Państwo, że staną się pełnoprawnymi synonimami uwagi?

    Dziękuję i pozdrawiam
    Joanna
  • W ciągu czy w przeciągu?

    8.09.2020
    8.09.2020

    Dzień dobry,

    czy forma  w przeciągu zamiast  w ciągu jest akceptowalna?

    Serdecznie pozdrawiam

    Agnieszka Gołąbek

  • widełki kursów
    22.06.2014
    22.06.2014
    Szanowni Państwo,
    które formy są poprawne: kurs pomiędzy 2500 a 2513 punktów/punktami, pomiędzy 2731 a 2800 punktów/punktami?
    Z wyrazami szacunku
  • W ogóle nie odmieniać nazwisk?
    6.12.2014
    6.12.2014
    Szanowni Państwo,
    na naszej stronie (iberoameryka.wordpress.com) często piszemy o obecnym prezydencie Meksyku, którego nazwisko brzmi Enrique Peña Nieto (jedno imię i dwa nazwiska). Według polonistów, z którymi się konsultowaliśmy, poprawna jest deklinacja według modelu Zola + Picasso. Niestety wzbudziła ona oburzenie znacznej części redakcji, która proponuje w ogóle nie odmieniać nazwisk albo chociaż zachować pierwsze nazwisko nieodmienne, a drugie odmieniać jak Moniuszko. Która wersja jest najlepsza?
  • w uczelni czy na uczelni?
    12.01.2006
    12.01.2006
    Witam,
    mam pytanie, czy poprawne jest powiedzenie, że coś wydarzyło się w uczelni, a nie na uczelni? Coraz częściej spotykam się z pierwszym określeniem, co do którego nie jestem przekonana. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Agata Gwiazda
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego